En sık bulguları karın ağrısı, adet düzensizliği, adet ağrısı, ilişkide ağrı, menopozda kanama ve çocuk sahibi olamamadır. Ama bazıları da  bulgu vermez ve rutin jinekolojik muayeneler esnasında tespit edilir. Tanı sıklıkla ultrason ile konur fakat kistin tipini anlamak için; tümör belirteçlerinden ve pelvik MR ‘dan da faydalanılır.

Kadınlarda görülen yumurtalık kistleri iyi ve kötü huylu olarak ikiye ayrılır. Kistler çeşitleri, taşıdıkları kanser riski ve tedavi seçenekleri kişinin adölesan dönemde, üreme çağında ya da menopoz döneminde görülmesine bağlı olarak değişebilmektedir…

Fonksiyonel (basit) kistler: Hormonal dengesizliklere bağlı ya da strese bağlı oluşabilirler. Genellikle ameliyat gerektirmezler; takiple, ilaç tedavisine gerek kalmadan geçerler. Takip esnasında hasta ‘kist rüptürü’ (kist patlaması) ve ‘yumurtalık torsiyonu’ (yumurtalıkların etrafında dönmesi) gibi aciller açısından uyarılmalıdır. Çünkü bu acil durumlarda cerrahi müdahale gerekebilmektedir…

Çikolata kistleri (endometrioma): Endometriozis hastalığının yumurtalıklardaki formasyonudur. Basit kistler dışında üreme çağında en sık görülen kistlerdir (her 10 kadından birinde görülür). Bu kistlerde ameliyat kararı verilirken, titiz davranılır. Çünkü tekrar edebilen kistlerdir ve hem kistin kendisi hem de ameliyatlar yumurtalık rezervini olumsuz etkileyebilmektedir. Ameliyat ancak medikal tedavi ile geçmeyen ağrı durumunda veya tedaviye rağmen gebelik oluşmayan infertil hasta grubunda düşünülmelidir.

Dermoid kistler: Üreme çağında, sıklıkla gebelik döneminde tespit edilen kistlerdir. İçerisinde vücudun dış yapısında bulunan deri, kıl, yağ, kemik, diş gibi ektodermal dokuların bulunduğu kistlerdir. Hem torsiyon riski taşıdıklarından hem de patolojik tanı yapılması gerektiğinden dolayı bu kistler cerrahi olarak çıkartılırlar..

Malign (kötü huylu) yumurtalık kistleri: Bu kistler farklı yaş gruplarında değişkenlik gösterir. Adölesan (ergen) yaş grubunda en sık germ hücreli tümörler görülürken, menopozal yaşlarda seröz tümörler sık görülür. Karın ağrısı en sık bulgu olurken, birçoğu rutin jinekolojik kontroller esnasında tespit edilir. Yumurtalık kanserlerinin erken tanısı için rutin yıllık jinekolojik muayene çok kıymetlidir. Çünkü bu kitleler hiçbir bulgu vermeden karın boşluğu içinde büyüyebilir; bulgu verdiklerinde yayılmış olabilirler.

Güncelleme: 04.07.2024